بخش نخست:
- با صرف زمانی حدود ۴ ساعت در دفتر مؤسسه
طرح مسئله –تسهیلگر آقای احیایی
در این بخش شركت كنندگان اهداف خودشان را از حضور در كارگاه بومگردی، آرامش و تندرستی بيان كردند و با در نظر گرفتن اینکه وضعیت سلامت ذهن و جسم انسان ها هر روز بیش از پیش رو به وِخامت است و برای یادگیری هر چه بهتر موضوع بهتر است مسئله از بُن و پایه بررسی شود. تسهیلگر به طرح پرسش پرداخت و در ادامه با جمع بندي پرسشها با مشارکت حضار مسائل اصلي تبيين شدند.
· مسئلهها :
· مواد و محصولات طبیعی و سالم با ارگانیک چه تفاوتی دارد؟
· پیشگیری چیست؟ با سلامت و تندرستی چه ارتباطی دارد؟
· تندرستی با سلامت چه تفاوتی دارد؟
· ابعاد جسمی، ذهنی و ... کدام است؟
· محیط زیست با طبیعت چه تفاوتی دارد؟
· تعادل واقع بینانه، نسبی و مطلق کدام است؟
بخش دوم- الفباي سلامتي- آقاي اخگر
غذاهای مطلوب برای جسم و جان، چند نوع هستند؟
۱) پندار پاک؛
۲) هوای پاک؛
پرانایاما ورود انرژی حیاتی به جسم و جان، به جسم و روح با تنفس عمیقاست و این یکی از تمرینات یوگاست که بهتر است صبح اول وقت و شب هنگام به صورت مداوم انجام شود. میتوان از روزی یک حرکت شروع کرد.
۳) آب پاک؛
امروزه آب لولهکشی، آبی سالم و عاری از هر گونه میکروب است ولی نکته دیگر درجه سختی آن است که باید کمتر از صد پی پی ام باشد. یعنی کمتر از ۱ در میلیون، و این در حالیست که ۹۹% روستاها و شهرهای ایران، دارای سختی آب بین دویست تا 1200 پی پی ام هستند. این اضافه بار مواد معدنی که به وسیله آب نوشیده میشود چه عواقبی دارد؟ آری، از میانسالی به بعد، آرتروز، گرفتگی رگها، میگرن و کاهش حافظه شروع میشود که ناشی از رسوب این مواد اضافه در اندامهای گوناگون است.
۴) غذای پاک؛
میدانیم كه ۷۵% وزن بدن ما را آب تشکیل داده است، پس باید حداقل ۷۵ درصد غذای روزانه ما شامل مايعات باشد، و این در حالیست که ۷۵% غذای روزانهی ما از جامدات است. نا آگاهی مردم نسبت به این موضوع و کیفیت غذا باعث بیماریهايي مانند دیابت، میگرن، سرطان، ام اس و ... شده است. به عنوان مثال چرا نباید بدانیم که نان یعنی مقدمهی بیماری!
امام صادق میفرماید: یُبوست اُم الامراض است، یبوست از ننوشیدن آب به وجود میآید و بعد از آن فجایع زیادی در پی دارد، از آن جمله می توان به دیابت نوع یک و انواع آرتروز اشاره کرد.
میزان بالایی از غذای ما ميبايست آب، سبزی، میوه و ادویهجات گیاهی باشد.
هوشمندی بدن انسان به قدری بالاست که بلافاصله بعد از ورود غذا تعیین میکند که آیا این غذا مناسب است یا خیر .از این هوشمندی در جهت ارتقای پندار نیک و تنِ درست بهره ببریم. وقتی بدن از چنین درجهی هوشمندی برخوردار است، چرا ما به خواستههایش توجه نکنیم؟ بیماریها فقط یک ابزار برای رسیدن به آگاهی هستند، باید این ابزار را به درستی در راستای ارتقاء آگاهیمان به کار بگیریم.
انتخاب غذای پاک در دست خودمان است. غذا را میتوان انتخاب کرد. هر چیزی كه ارزش خوردن ندارد را نخوریم. فلسفه روزه همان فرصت دادن به بدن و اِمساك در خوردن است. تولستوی میگوید: بگو چه میخوری تا بگویم كه هستی؟ شناخت خویشتن بسيار مهم است. وقتی روح و جسم را بشناسیم، آنگاه میدانیم که چه بخوریم و چه نخوریم.
· رابطهی گروه خون با غذای پاک:
این غذاها برای هر چهار گروه خونی مضر هستند: ۱- انواع نان ۲- انواع چای(چای سیاه و سبز و ...) ۳- انواع سرخ کردنیها ۴- انواع کبابها ۵- انواع ترشیجات سرکهای( چه سرکه انگور و چه سرکهی سیب)۶- انواع غیبت و انواع دروغ.
پرسش و پاسخ:
چه آبی استفاده کنیم؟
پاسخ: اگر آب دارای سختی کمتر از صد پیپیام است آب را برای مدتی در ظرف نگه داریم تا کُلُر آن از بین برود و سپس مصرف کنیم.
آب باید در دمای سی درجه مصرف شود به این دلیل آب پس از نوشیدن آنقدر در روده میماند تا به دمای ۳۷ درجه برسد و بعد وارد خون شود، بنابراین کبد باید مقادیر زیادی آنزیم برای گرم شدن آب ترشح کند، به همین دلیل در دراز مدت کبد خسته و در نهایت چرب مي شود.
سؤال: آیا جوشاندن آب جوابگوی کمتر کردن سختی آب هست؟
پاسخ: اگر آب جوشانده شود، ده ساعت بعد حدود سی تا چهل درصد از سختی آب سرد شده کاسته می شود، اما اگر آب را به جوش آوریم و نیم ساعت بعد در حالت جوشیدن بماند و بعد قصد نوشیدن آن را داشته داشیم، باید بدانیم نه تنها از سختی آب کاسته نشده، بلکه ده تا پانزده درصد افزایش یافته است.
سؤال: بهترین جایگزین نان چیست؟
از گندم و جو به صورت نان استفاده نکنیم. بهترین جایگزین نان، جوانه گندم است. صد گرم جوانه گندم به همراه یک قاشق عسل طبیعی، چند عدد انجیر یا خرما، به اندازه یک غذاي كامل انرژی دارد. گزینهی دیگر نان سویا است که شامل دانهی سویا بهعلاوه جوانهی گندم و جوانهی جو است.
خرما به تنهایی نیز میتواند جایگزین نان شود، در خرما عناصری مانند مس وجود دارد که تعادل بدن انسان را فراهم میکند در تمام فصول و باعث تعادل حرارت در بدن میشود.
« انسان عاشق کسی است که مسئولیت تمام پندار ، گفتار و رفتار خویش را بر عهده بگیرد.»
بخش سوم: سلامت، محيط زيست و گردشگري – آقاي شعاعي
سلامت بدون محیط زیست و محیط زیست بدون سلامت امکان پذیر نمیباشد. تمام ساخت و سازهایی که انسان انجام میدهد روی سلامت محیط زیست تأثیر مستقیم میگذارد و آن را به خطر میاندازد و آلودگی آب، هوا و ... که به انواع و اقسام بیماریها و عقب ماندگی های ذهنی می انجامد را به همراه خواهد داشت.
«برای سلامت برگردید به خودتان و دست از پزشکان بردارید»
ما باید به شعور سلامت برسیم. اگر سلامت انسان را مرکز در نظر بگیریم، دور تا دور آن عوامل محیطی است.
یک سوم مرگ و میر جهان در کشورهای توسعه نیافته رخ میدهد. در سال چهار میلیون کودک به دلیل عوامل محیط زیستی میمیرند. بزرگترین عامل مرگ و میر کودکان محیط زیست است و در کل ۲۴% از مرگ و میرها، علل محیط زیستی دارند.
به گزارش سازمان بهداشت جهانی پزشکی تنها مسؤل بیست درصد از سلامت است.
تعریف یادگیری: فرآیندی است مشارکتی بر پایهی همرسانی که به تغییر رفتارِ به نسبت پایدار منجر می شود. (دکتر احیایی)
تجربیات جهانی و محلی نشان داده که آموزشهای محیط زیست تنها در شرايطی به یادگیری و تغییر رفتار به نسبت پایدار میانجامند که با مشارکت همه جانبه همراه باشد.
برای دستیابی به این اهداف میتوان از موضوع زیر استفاده کرد:
Health Ecotourism
بوم گردی سلامت
اين موضوع بيانگر آن است كه با كمك گرفتن از گردشگري ميتوان دو مقولهی سلامت و محيط زيست را به يكديگر پيوند زد.
به طور مثال در هر روستا و شهرستان خانه بهداشت وجود دارد که در این خانه بهداشت بهورزان مسئولیت ویژه و مهمی دارند که به طور دقیق از صفر تا صد برای ایشان مشخص شده است؛ با توجه به اهميت كار بهورز در مناطق روستايي ميتوان با توانمندسازي ایشان در جهت سلامت محيط گردشگري، گامي موثر درراستاي اين مهم برداشت، نکته مهم دیگر در کار بهورز این است که خود از جامعه محلی است و مسئولین و مردم محلی را میتواند با هم در یک گروه قراردهد. ایشان در ادامه توضیح دادند که برای رسیدن به این اهداف پروژههایی را در روستاهایی به نامهای قوامآباد و هراران در استان کرمان در دست اجرا دارند.
یکی از مشکلات محیط زیستی مناطق روستايي پسماند گردشگران است.
توصیه های کاربردی در جهت حفظ محيط زيست:
· توجه به محیط زیست (توجه به سلامت)
· صرفه جویی در مصرف آب و انرژی
· استفاده کمتر از مواد شوینده
· مبارزه طبیعی با آفات
· و غیره
انواع پیشگیری:
۱. پیش از بیماری
۲. پیشگیری از عوارض بیماری
۳. توانبخشی
چیزی که در نظام سلامت گم شده است توانبخشی است.
در تعريف سلامت، در کنار تن و روان، سلامت اجتماع را نیز میتوان اضافه کرد.
کسیکه یاد میگیرد اطلاعات مربوط به سلامت را از کجا بیابد، از «سواد سلامت» بهرهمند است.
یا: یاد بگیریم که چگونه یاد بگیریم.
vجمع بندی: موضوع بسیار مهمی که وجود دارد موضوع گردشگری است. چطور میتوان گردشگری را به سمتی سوق داد که پیشگیری کرده و از محصولات طبیعی و ارگانیک استفاده کند.چگونه مراکز تولید محصولات سالم، بومی، ارگانیک و بومی طبیعی، به عنوان اهداف گردشگری معرفی شوند.
ما با این کارگاه تلاش می کنیم بهورزی شویم که گوناگونی زیستی و فرهنگی خود را حفظ کرده، و سالمتر و مهربان تر باشد.
- بخش چهارم
از مؤسسه به سمت مجموعهی توليد لبنيات و محصولات ارگانيك در نزديكي كرج حرکت کردیم. ناهار آماده شده شامل نان، پنير گاوميش و سيب زميني ارگانيك بود. پس از نهار آقاي باقريان مدير مجموعه توضيحاتی در رابطه با عملكرد و اهدافشان بيان كردند :
ابتدا ایشان توضیحاتی پیرامون امنیت و سلامت غذا دارند و اینکه چگونه از یک ماده غذایی به عنوان سلاح در روابط بین الملل کشورها استفاده میشود.
به طور مثال گندم آلودهای وارد کشور و چرخه غذایی میشود و دولت مجبور میشود میلیاردها تومان بابت سلامت خرج کند. تولیدات جی ام او[۱] (دستکاری شدهی ژنتیکی) در نظام سرمایه داری به سوء استفاده و بهره وری از خاک انجامیده است. غذا مثل یک ماده شیمیایی است که همه را در گیر میکند.
برای برون رفت از این وضع چاره این است که بسیاری از مواد غذایی اینچنینی را مصرف نکنیم، کمتر بخوریم، با دوستان بخوریم، وقتی کمتر مصرف کنیم به خاک کمتر فشار میآوریم. موازنه قدرت همانجور که در کشورها وجود دارد در بدن هم وجود دارد. وقتی زحمت بیشتری برای خوردن میکشید سوخت و ساز بدن بیشتر میشود. حتی در بالکن خود میتوانید گياه بکارید و استفاده کنید. به خاک نباید فشار آورد، اگر محصول داد، استفاده ميكنيم اگر محصول نداد هم ميپذيريم، توقع زیادی از خاک نداشته باشیم. ما باید برای نسل آینده امانتدار باشیم. سفرهای مهم است که دورش شلوغ باشد نه داخلش. از مردابی که در زندگی بوجود آوردهایم بايد بیرون بیاییم.
کاری که اینجا انجام میشود این است که به هیچ وجه به حیوانات و خاک فشار نیاید تا زنجیره آرامش برقرار شود. در این محوطه همه حیوانات در کمال آرامش هستند. سلامت تن، روان، سلامت اجتماع، سلامت اقتصاد و سلامت سیاست. ۲۳ درصد مرگ و میر و ۲۴ درصد بیماریها به محیط زیست بر میگردد.
پس از اتمام توضیحات آقای باقریان گروه از قسمتهاي مختلف نگهداري حيوانات ديدن كرد و از ديدن آنها بسيار لذت برد. حيواناتي كه در آرامش كامل مشغول استراحت و خوردن علوفه بودند. حيواناتي مثل بز، گوساله، بزهاي پاكستاني، الاغ، كبوتر و مرغ.
بخش پنجم
در این بخش آقای اخگر به تشریح حفظ سلامتی بر اساس تغذیه و گروه خونی پرداختند.
با توجه به اینکه چه بخوری؟ و کی بخوری؟ میتوان از بیماریها پیشگیری کرد. در روانشناسی انسان مطلبی به نام آیینه روابط وجود دارد، آیینه روابط چیست؟ اگر در رابطه با شخصی از موضوعی عصبانی میشويم، مشکل از آن کسی که مرا عصبانی کرده نیست، بلکه مشکل از خود من است. در واقع شخص مقابل آینه و بازتابی است از رفتارهای خودمان.
«از ماست که بر ماست. »
نان و مشتقات گندم به غیر از جوانه گندم برای هر چهار گروه خونی مضر است و در دراز مدت انسان را دچار مشکل می کند. ساده ترین آنها این است که وقتی سرما می خورید، یعنی یا نان زیاد خورده اید و یا در غذا، مشتقاتِ غیر گیاهی بیش از نیاز بدن وجود داشته است.
اول از همه این موضوع مهم است که نسبت به چیزی تعصب نداشته باشیم.
از لحاظ علمی وقتی غذای مضر نسبت به گروه خونی وارد سیستم گوارش و خون ما میشود باعث تشکیل مادهای به نام لکتین میگردد که روی گلبول سرخ خون ما می نشیند. وظیفه گلبول سرخ چیست؟ این گلبول اکسیژن و غذا را به کل سلول های بدن میرساند و وقتی لکتین روی آن مینشیند اکسیژن به طور کامل به ریه، مغز و قلب که از حساسترین اعضای بدن هستند نمیرسد و ممکن است این موضوع در چهل سالگی خود را نشان دهد. یعنی ما آرام آرام این اعضا را آماده میکنیم تا سادهترین و سختترین بیماریها رویشان اثر بگذارند. پس بهتر است پیشگیری کنیم و به سلامتی بیاندیشیم و آن را حفظ نماییم.
در کتاب «غذا و گروه خون» نوشتهی دکتر پیتر آدامو، به این مسئله پرداخته میشود کهکدام غذاها برای کدام گروه خونی مفید، مضر و خنثی است. در این کتاب از انواع غذا نسبت به گروه خون و مفید و مضر بودن آن بحث شدهاست.
مهمترین نکته ای که در غذا خوردن باید به آن توجه شود، درست جویدن است. نرم شدن غذا لازم هست ولی کافی نیست.
ضمن غذا خوردن سه نکته را باید رعایت نماییم:
۱. یاد خدا و شکر نعمت
۲. یاد کسی که درختش را کاشت و آبیاری کرد. (دعای خیر)
۳. هر لقمه غذا را لازم است بیست دفعه بجویم و بچرخانیم. اگر خوب بجویم و بچرخانیم آنزیمهای بزاق دهان آن را برای هضم آماده می کند.
پس از توضيحات مقدماتي افراد بر اساس گروه خوني به چهار دسته تقسيم شدند و از هر گروه يك نفر توسط آقاي اخگر معاينه و نکات لازم به ایشان توصیه شد.
در زير برخی از نكات مضر و مفيد براي هر گروه خوني را ميخوانيم:
گروه خونی از بدو تولد ثابت است ولی طبع ممکن است تا حدی تغییر یابد.
گروه خونی«اُ»
مصلحات غذایی برای جبران طبع غذا لازم است که معمولا ادویه ها یا دمنوش ها هستند. ضمن غذا و تا دوساعت پس از غذا نوشیدنی ننوشند، می توانند نیم ساعت قبل از غذا بنوشند اساسا گروه خونی«اُ» از گوشت خواران هستند و فقط گوشت گوسفند برای ایشان خوب است، اما به شرط اینکه ورزش کنند. یعنی برای هر یک وعدهای که در هفته گوشت میخورند پنج روز ورزش لازم است. ماهیها هم مفید و هم مضرندو روغن کنجد برای این گروه خونی مفید است.
گوجه فرنگی و مشتقات تنها برای این گروه خونی مفید و برای بقیه گروهها مضر است. کلم ها خیلی مناسب گروه خونی «اُ» نیستند به جز بروکلی و البته لبنیات هم مضر است. برای گروه خونی «اُ» پرتقال و نارنگی مضر است، جایگزین آن لیمو شیرین و لیمو ترش می باشد.
گروه خونی«آ»
دردهای مفصلی، استخوانی و پوکی استخوان از دردهاي شايع این گروه ميباشد. تمام گوشتها و لبنیات هم تا حدود زیادی برای این گروه خونی مضر هستند. بهترین غذا برای این گروه جوانه و آش سبزیجاتی مثل هویج، گشنیز، جعفری، شوید، اسفناج و کلم بروکلی است. روغن کانولا برای «آ» مفید است. فلفل سیاه، قرمز، سفید و سبز تند مضر است. فلفل سبز شیرین مفید است. ماهی شیر مضر و کپور مفید است. زیاد خوردن یک غذای مفید، باعث حل مشکل نمیشود. شصت درصد غذایی که میخوریم اضافه است، زنبور عسل پنج نوع ماده غذایی تولید میکند که برای اکثر گروهها مفید است و سه تا از آنها برای گروه «آ» مفید است. ژل رویال، گرده گل، بره موم، عسل و موم. پس از هر وعده غذا یک قاشق عسل بخوريد. برای گروه خونی «آ» شیر بز مفید است.
برای گروه خونی «آ» پرتقال و نارنگی مضر است، جایگزین آن لیمو شیرین و لیمو ترش میباشد.
گروه خونی «بِ»
این گروه بعد از گروههاي «آ» و «اُ» و در اثر مهاجرت مردم دنیا از آفریقا به سایر مناطق بوجود آمد. به این دلیل این گروه علاقهمند به مهاجرت هستند.
روغن کانولا برای بِ مضر است. لبنیات تنها برای گروه خونی بِ مفید است و برای بقیه گروههای خونی مضر است.
بهتر است گروه خونی بِ در خوردن لبنیات افراط نکند و کم بخورد چون طبع آن سرد است و تقریبا طبع بیشتر افراد از گروه خونی «بِ» و «اُ» سرد است. تنها غذاهای مضر برای این گروه خونی، گوجه فرنگی و مشتقات آن است.
پسته و بادام زمینی و بادام هندی و خرمالو برای گروه خونی«بِ» مضر است.
گروه خونی «آ بِ»
بعضی خصوصیات شبیه «آ» است بعضی شبیه «بِ». جوان ترین گروه خونی «آ بِ» است، کمتر از هزار سال از عمرش میگذرد. میتواند گوشت بخورد. یکسری ويژگيها وجوه دارند که نه به گروه خوني «آ» می خورد نه «بِ»
مواردی که برای هر چهار گروه خونی مضر است:
روغن ذرت برای هر چهار گروه خونی مضر است. گوشت اردک و غاز برای چهار گروه خونی مضر است. تمام گروههاي خونی بهتر است از فرآورده هاي ژل رویال، دانه گرده و عسل استفاده کنند.
بهترین منبع کلسیم مغز بادام درختی است که هم کربوهیدارت به اندازه کافی دارد و هم پروتیین به اندازهی کافی دارد. بهترین مغزیات برای گروههای خونی چهارگانه مغز بادام درختی است. شیر بادام بسیار کلسیم دارد و به علت داشتن آنزيم ها باعث هضم راحت غذا می شود. شیر گاو مواد ناخواسته و مضر به همراه دارد.
همچنین شیر بادام. میوه ها غذاي بسيار مفیدي هستند به خصوص خرما و انجیر. فرآوردههای حیوانی از زمانی که میخوریم تا زمانی که هضم و جذب و دفع می شوند بین سه تا بیست و سه ساعت در دستگاه گوارش باقی میمانند.
مغزها و آجیل های خام بین یکساعت تا سه ساعت طول می کشد تا هضم و جذب و دفع شوند.
گروه بعدی میوه ها و سبزیجات هستند که در مقابل نور خورشید رشد کردهاند و بین ۲۵ دقیقه تا یک ساعت طول می کشد تا هضم و جذب و دفع شوند و سهلالهضمترین آنها انگور و کشمش هستند
بهتر است نارنگی را هر چهار گروه کم بخورند.
کتابهای معرفی شده:
کتاب «نگاهی تازه به زندگی»، انتشارات شلفین، نویسنده آقای انصاری
کتاب «غذا و گروه خون» نوشتهی دکتر پیتر آدامو
در پایان کارگاه آقای اخگر با معرفی یک خمیردندان گیاهی و ذکر فوائد استفاده از آن به حاضرین جلسه را خاتمه دادند.
ترکیبات: پودر دارچین، پودر نعناع، پودر پونه، پودر زیره، پودر شیرین بیان، پودر نمک دریا، که به میزان مشخص از هرکدام را با هم مخلوط کرده و با نصف استکان آب جوشیدهی سرد شده ترکیب میشود.
در پايان از محصولات بومي توليد شده همچون انواع مختلف ترشي، كره، دوغ و پنير گاوميش و كشک شتر خريداري كرديم و با آقاي باقريان عزيز و همكاران مهربانشان خداحافظي كرديم.
[1] genetically modified organism