مراسم گشایش همایش و پنلهای تخصصی بین المللی عروسکهای بومی و نوروزی، با هدف تقویت همبستگی و همکاریهای کشورهای حوزه نوروز و عنوان کردن نقش زنان و کودکان در اشاعه فرهنگ صلح توسط عروسکهای بومی و نوروزی در پنجشنبه سیزدهم اسفندماه ۹۴ در سالن همایشهای موزه ملی برگزار شد.
این همایش کار مشترکی بود که از سوی مرکز مطالعات منطقهای پاسداری از میراث فرهنگی ناملومس در آسیای غربی و مرکزی، تحت نظارت یونسکو[1]، موزهی ملی ایران، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و مرکز توسعه راهبردی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ملل با همکاری ایکوم، کمیتهی ملی موزهها[2]، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، خانوادهی سازمان ملل، خانوادهی یونسکو در ایران، رایزنیهای فرهنگی و کمیسیونهای ملی یونسکو کشورهای حوزهی نوروز، بنیاد پارزور[3]، مؤسسه فرهنگی اکو، مؤسسه اطلاعات ایران و اوراسیا (ایراس)[4] و سازمانهای غیر دولتی از جمله مؤسسهی یاوران سرزمین آریا برگزار شد.
علاوه بر پنلهای تخصصی و سخنرانی، نمایشگاه عروسکهای اقوام و غرفههای سازمانهای غیر دولتی فعال در این حوزه و همچنین اجراهای محیطی مراسم و آیینهای پیش بهاری از جمله برنامههای این همایش بود که به مدت سه روز تا پانزده اسفند ادامه یافت.
مؤسسهی یاوران سرزمین آریا نیز برای شرکت در این همایش و پنل تخصصی دعوت شد و در بخش نخست پنل تخصصی خانم شیوا احیائی مسئول کارگروه آموزش و یادگیری مؤسسه، تسهیلگر و محقق جامعه محلی با موضوع سخنرانی «معرفی و احیاء عروسکهای ایل هوزمانن کرمانشاه، معنای نام و کارکرد آنها» شرکت کردند.
مدیر این پنل خانم ژانت بلیک متخصص میراث ناملموس، مدرس بین المللی و عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی بودند و دیگر سخنرانها خانمها پوپک عظیم پور از ایران، ناتالیا وولوشینا از قرقیزستان و نایرا کلیچیان از ارمنستان بودند. مؤسسه یاوران سرزمین آریا در بخش غرفهها نیز شرکت کرد که مورد استقبال بسیار چشمگیر عمومی به ویژه کودکان، نوجوانان و مادران قرار گرفت. این غرفه با مشارکت سازمان غیر دولتی «هیلو» جنبش علفزار کرمانشاه و جامعه محلی عشایر هوزمانن با اهداف حمایت و حفاظت پایدار گوناگونی زیستی فرهنگی، توانمندسازی و معرفی زنان بومی عروسک ساز ایل هوزمانن کرمانشاه، معرفی فرهنگ عشایری، احیاء عروسکهای آیینی و عشایری و همچنین کارگاه ساخت عروسکهای آیینی برای کودکان و نوجوانان و بزرگسالان بر پا شد. غرفه مؤسسه یاوران سرزمین آریا با حضور شاخانم مرادی عروسکساز، هنرمند نقاش ایل هوزمانن و آثار هنری و فرهنگی ایشان، عروس و شاگرد ارشدش دریا میرزایی؛ رنگ و بوی عشایری دلنشینی به خود گرفت. در طی سه روز برپایی همایش کارگاه ساخت عروسکهای آیینی و عشایری برای کودکان، نوجوانان و عموم توسط شاخانم مرادی بر قرار بود و کودکان و نوجوانان بیش از پنجاه عروسک در این سه روز ساختند. همچنین تسهیلگران مؤسسه یاوران سرزمین آریا با همراهی شاخانم در این سه روز با کمک پردههای نقاشی شاخانم مرادی و عروسکهای ساخته شده با روش پرده خوانی، به معرفی فرهنگ آداب و رسوم و باورها و آیینهای ایل هوزمانن پرداختند. فعالیتهای غرفه مؤسسه یاوران سرزمین آریا و سازمان غیر دولتی «هیلو» جنبش علفزار کرمانشاه و عشایر ایل هوزمانن مورد توجه چشمگیر مسئولین قرار گرفت.
در بخش مراسم پیش بهاری مؤسسهی یاوران سرزمین آریا با دعوت از گروه استاد مرتضی خمسهای، یکی از آخرین گروههای باقی مانده خیمه شب بازی ایران، به مناسبت نوروز نمایش خیمه شب بازی را اجرا کرد. این نمایش درطول سالهای متمادی به طور معمول به صورت سینه به سینه و مورثی از پدران به پسران و از استادان به شاگردان منتقل و حفظ شده است و درحال حاضر تنها یک گروه اصیل و قدیمی در تهران، یعنی گروه استاد به اجرای این نوع نمایش میپردازند. خیمهشب بازی مورد استقبال کودکان، نوجوانان و بزرگسالان قرار گرفت و شادی و خنده را در طول نمایش برای ایشان به ارمغان آورد.
از این پنلها، نمایشگاه، غرفهها و اجراهای محیطی در رابطه با نوروز، مسئولین محترم دیدن کردند و سخنرانی ارائه دادند.
از جمله مسئولین محترم: دکتر محمد حسن طالبیان معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگري و رئیس شوراي حکام مرکز مطالعات منطقهای پاسداری از میراث فرهنگی ناملومس در آسیای غربی و مرکزی، تحت نظارت یونسکو، دکتر سمیع الله مکارم معاون توسعه و مدیریت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگري و رئیس شوراي سیاستگزاري جشن نوروز 1395، دکتر یداله پرمون، مرکز مطالعات منطقهای پاسداری از میراث فرهنگی ناملومس در آسیای غربی و مرکزی، تحت نظارت یونسکو و رئیس کمیتهي تخصصی«پنل تخصصی مرکز مطالعات منطقهای پاسداری از میراث فرهنگی ناملومس در آسیای غربی و مرکزی، تحت نظارت یونسکو در موضوع عروسکهاي بومی و نوروز»، دکتر جبرئیل نوکنده رئیس موزهی ملی ایران، دکتر سید احمد محیط طباطبایی قائم مقام ایکوم، کمیتهی ملی موزهها، دکتر سعید شیرکوند، معاون برنامهریزی و سرمایهگذاری میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و دکتر ژیلا مقیم نژاد مسئول موزه دورهی اسلامی، موزهی ملی ایران، آقاي محمد افسر رهبین، رایزن فرهنگی سفارت جمهوري اسلامی افغانستان در تهران و همچنین پژوهشگران گروههای فعال شرکت کننده از کشورهای مختلف حوزهی نوروز از جمله ارمنستان، اندونزی، تاجیکستان، قرقیزستان، افغانستان، آذربایجان، ازبکستان، ترکیه و هندوستان.
در اینجا لازم است از مسئولین برگزاری این پنل، جناب آقای دکتر پرمون و همیاران ایشان از جمله خانم اعظمی، جناب آقایان دکتر نوکنده، دکتر مکارم، ، دیگر دست اندرکاران برگزار کننده و همچنین جامعه محلی کرمانشاه، سازمان غیر دولتی «هیلو» جنبش علفزار کرمانشاه و گروه استاد خمسهای برای همیاری و همکاری در طول پنلها، نمایشگاه و اجراهای محیطی تشکر و قدردانی کرد.
[1] Tehran ICH Center, Regional research center for safeguarding intangible cultural heritage in west and central Asia under the auspices of UNESCO
[3] Parzor, The UNESCO Parsi Zoroastrian Project