کارگاه  سه روزه تحقیق عملی مشارکتی  برای یافتن علل آتش سوزی جنگل ها و راهکار های ممکن
در منطقه ی کرمانشاه - پاوه
24 تا 26 آذر 1389

چکیده:
برای معرفی وبیان مسأله این تحقیق؛ ضرورت واهمیت پرداختن به آن باید گفت که در سال 1389 آتش سوزی های بسیار گسترده ای در جنگل های ایران از غرب ، جنوب غربی  و شمال  رخ داد . علل وقوع این همه آتش سوزی در گستره ی تمامی جنگل های ایران ؛  به طور واقع بینانه و همراه  با همکاری جامعه ی محلی تبیین نشده و به نحو  پسندیده ای مورد شناسایی قرارنگرفته بود؛ با توجه به ضرورت شناسایی این علت ها و هم چنین از آن رو که  گروه های ذی نفع ؛ به طور دقیق شناسایی نشده بودند ؛ هر چند تلاش های بسیاری برای مهار آتش سوزی ها به انجام رسیده بود؛ ولی اقدامات پیش گیرانه ، مهار ، کاهش اثرات و احیاء به طور موثر ، کافی ،منظم و برنامه ریزی شده قابل انجام نبوده ؛ و امکانات لازم و منابع تامین آن ها نامشخص مانده بود واز میزان خسارات وارده نیز خبر دقیقی در دست نبوده و نیست .و از دیگر سو امکان ادامه و گسترش بیشتر این آتش سوزی ها ؛ موضوع نگرانی دائمی تمامی دلسوزان طبیعت بوده است . بنابر این  با همکاری برخی گروه های داوطلب و علاقه مند ؛ برنامه ریزی هایی سلسله وار در دست بررسی و انجام  قرار گرفت که با این اعتقاد که شناسایی مشکلات  یکی از راه هایی است که به  حل مساله می رسد ؛نخستین بخش آن ؛ « شناسایی علل آتش سوزی ها در منطقه» بود که بااهداف 1- «شناسایی علل آتش سوزی های جنگل های منطقه ی پاوه » و 2- « شناسایی راهکار های ممکن»  وبرای یافتن پاسخ هایی برای پرسش ها ی :1-کدام گروه ها آمادگی بیشتر برای مشارکت داوطلبانه برای انجام تحقیق دارند؟2- کدام منطقه برای انجام تحقیق مناسب تر است؟ 3- موقعیت و نقشه ی آن چیست ؟4- چه عواملی موجب آتش سوزی ها در منطقه شده است ؟5- راه کار های «مدیریت مشارکتی» برای « پیشگیری ، مهار ، کاهش اثرات آتش سوزی ها و احیاء و بهره وری محلی جنگل» کدام است ؟ روبرو بود. سپس مفاهیمی مانند مشارکت ،مراحل مشارکت ، گروه ، تسهیل گر و تسهیلگری تعریف شدند . در بخش روش ؛ جامعه آماری تحقیق حاضر را « جنگل ها و مردم بومی منطقه ی پاوه  » تشکیل داد . نمونه با روش «قضاوتی» و در طی فرآیند تحقیق عملی مشارکتی توسط شرکت کنندگان بومی شهر پاوه و روستاهای مجاور آتش سوزی ها ؛ درمنطقه ی « سَردَره » در پیرامون شهر پاوه تعیین شد روش گردآوری داده ها در این کارگاه ؛«رویکرد مشارکتی» بوده است .که با ابزارهای ویژه ی خود به انجام رسیده است. در پیشینه ؛ فعالیت های انجام شده و خلاصه ای از مراحل و چگونگی انجام کار، در قالب فرآيند شکل گیری و اجرای كارگاه شامل : 1- بررسی ها و اقدامات جمعیت حفظ و احیا محیط کوهستان  ( پراو ) 2- بررسی ها و اقدامات گروه هیلو جنبش علفزار 3- بررسی ها و بازدید برخی از اعضای ایرانشهر از منطقه در تاریخ( 19 / 9/ 1389 ) 4- رایزنی و تشکیل کارگروه مشترک  بوده است .در روز نخست ؛ پیش نشست های هماهنگی کارگاه با گروه های یاد شده در کرمانشاه برگزار شد . در روز بعد به سمت پاوه حرکت آغاز شد.با مشارکت عالی داوطلبان علاقه مند به جنگل و طبیعت شامل گروهی از مردم بومی پاوه ،برخی اعضای جمعیت پراو ، هیلو و ایرانشهر کارگاه در منطقه ی جنگلی سردره پیرامون پاوه به انجام رسید . دستاورد های این کارگاه به خوبی نشان دهنده ی علل و ریشه های آتش سوزی هاست . سپس دو نفر از داوطلبان محلی به عنوان هماهنگ کننده محلی و رابط ؛ با هدف مشارکت درآماده سازی گزارش حاضر و تدارکات لازم برای کارگاه بعدی با عنوان «تشکیل گروه ذی نفعان» تعیین شدند .در تاریخ 26 / 9 / 89  برای تهیه ی صورت جلسه و دستور جلسه و تقسیم وظایف و هم چنین کارهای لازم دیگر، نشست هایی در کرمانشاه با حضور گروه های یاد شده شکل گرفت. و طی روز های بعدی با همکاری جامعه ی محلی و گروه های یاد شده ؛ یافته های تحقیق مشخص و گزارش کارگاه با روش همکاری گروهی آماده شد.پیوست های دو گانه نیز حاصل پیشنهادات تکمیلی جمعیت حفظ و احیا محیط کوهستان (پراو) وگروه هیلو جنبش علفزار کرمانشاه است .
کلید واژه ها: آتش سوزی ، جنگل ،منابع طبیعی ، کرمانشاه ، پاوه ،مشارکت ، پیشگیری از آتش سوزی ، مهار آتش سوزی ،جامعه ی محلی ، تسهیلگر  ، کارگاه تحقیق عملی مشارکتی   ، ان جی او .